Kassaviy uzilishni o‘z vaqtida aniqlash: biznes uchun asosiy chek-list

Kassaviy uzilish xavflarini aniqlash: e’tibordan chetda qoldirib bo‘lmaydigan asosiy alomatlar

Kassaviy uzilishni o‘z vaqtida aniqlash: biznes uchun asosiy chek-list

1-chek-list: Kassaviy uzilish xavfi alomatlari

Rejalashtirish va nazorat

• Korxonada moliyaviy model yoki moliyaviy reja mavjud emas

• Muntazam to‘lov taqvimi yo‘q

• Moliyani boshqarishga mas’ul maxsus mutaxassis yo‘q

• Naqd pul harakatini operativ hisobga olish amalga oshirilmaydi

• Daromad va xarajatlarni rejalashtirish tizimi mavjud emas

Debitorlik qarzlari bilan ishlash

• Daromadning 30%dan ortig‘i to‘lov muddati cho‘zilgan xaridorlarga to‘g‘ri keladi

• 30 kundan ortiq muddatga kechiktirilgan debitorlik qarzlari mavjud

• Qarzdorlar bilan ishlash tizimi mavjud emas

• Menejerlar oldindan kelishuvsiz mustaqil ravishda to‘lov muddatlarini uzaytiradilar

• Debitorlik qarzlari tushumlari taqvimi mavjud emas

Xavflarning konsentratsiyasi

• Daromadning 30%dan ortig‘i bitta mijozga to‘g‘ri keladi

• Biznes mavsumiylikka kuchli bog‘liq

• Faoliyat yo‘nalishlari bo‘yicha diversifikatsiya mavjud emas

• Moliyaviy zaxira fondi mavjud emas

• Barcha pul oqimlari bir loyiha/shartnomaga bog‘langan

Aktivlar va passivlarni boshqarish

• Mablag‘larning katta qismi tovar zaxiralarida muzlab qolgan

• Nosamarali aktivlar ulushi yuqori

• Zaxira fondi mavjud emas

• Katta doimiy to‘lovlar mavjud (ijara, maosh)

• Yuqori kredit yuki mavjud

2-chek-list: Kassaviy uzilishlardan himoya

Moliyaviy rejalashtirish

• Moliyaviy rejalashtirish tizimi joriy qilingan

• Oldindan 3 oyga mo‘ljallangan to‘lov taqvimi mavjud

• Moliyani boshqarish uchun mas’ul shaxs tayinlangan

• Reja va fakt tahlili muntazam o‘tkaziladi

• Avtomatlashtirilgan hisob tizimi ishlatiladi

Likvidlikni boshqarish

• 2-3 oylik ish uchun zaxira fondi shakllantirilgan

• Bankda kredit liniyasi/overdraft ochilgan

• Mablag‘larning bir qismi depozitlarda joylashtirilgan

• Hisoblarda minimal qoldiqlar aniqlangan

• Banklar bilan ishlash yo‘lga qo‘yilgan

Kontragentlar bilan ishlash

• Mijozlarning ishonchliligini baholash tizimi joriy qilingan

• To‘lov muddatlarini cho‘zish uchun limitlar belgilangan

• Qarzlarni undirish jarayoni reglamentlashtirilgan

• Mijozlar bazasi diversifikatsiya qilingan

• Yetkazib beruvchilar bilan moslashuvchan shartlar kelishilgan

Biznes jarayonlarini optimallashtirish

• Zaxiralarning aylanishi nazorat qilinadi

• Daromadlar va xarajatlar muddatlari muvozanatlashtirilgan

• Moliyaviy monitoring muntazam ravishda o‘tkaziladi

• Muhim jarayonlar avtomatlashtirilgan

• Xarajatlar bo‘yicha muntazam audit o‘tkaziladi

Chek-listlardan foydalanish bo‘yicha tavsiyalar:

Xavflar bo‘yicha chek-listni har oyda bir marta tekshiring.
Agar 5 yoki undan ortiq xavf alomatlari aniqlansa, darhol chora ko‘rish talab etiladi.
Himoya chek-listini moliyaviy tizimni rivojlantirish rejasi sifatida ishlating.
Himoya choralarini joriy etishda o‘sishni belgilab boring.
Chek-listlarni o‘z biznesingiz spesifikasiga muvofiq ravishda yangilab turing.

Ushbu chek-listlar kassaviy uzilish xavfini o‘z vaqtida aniqlash va undan samarali himoyani tashkil etishga yordam beradi. Ulardan muntazam foydalanish moliyaviy holatingizni nazoratda ushlab turishga imkon yaratadi.

Material KSP moliya direktori Yusupov Shuxrat tomonidan tayyorlangan.

Moliya va biznes haqida ko'proq yangiliklar Telegram kanalda @KPTLUZ

tg

Mavzu bo'yicha materiallar

O‘zbekistonda YHQ buzganlik uchun jarimani qanday to‘lash va shikoyat qilish mumkin
/
O‘zbekistonda YHQ buzganlik uchun jarimani qanday to‘lash va shikoyat qilish mumkin
Moliya boshqaruvida sun’iy intellekt: bugun nimani avtomatlashtirish mumkin va nimani hali avtomatlashtirish mumkin emas
/
Moliya boshqaruvida sun’iy intellekt: bugun nimani avtomatlashtirish mumkin va nimani hali avtomatlashtirish mumkin emas
Tarmoqli biznes nima va u halolmi
/
Tarmoqli biznes nima va u halolmi