Prezident o’zboshimchalik bilan egallab olingan yer va binolarni legallashtirish to’g’risidagi qonunni imzoladi

Prezident o’zboshimchalik bilan egallab olingan yer uchastkalariga va ularda qurilishga bo’lgan huquqlarni tan olishni tartibga soluvchi qonunni tasdiqladi. Bu haqda Adliya vazirligi xabar bermoqda.

Ushbu qonunga muvofiq, fuqarolar qonuniy ravishda (ijara yoki mulk shaklida) o’z nomlariga murojaat qilishlari mumkin:

• Yakka tartibdagi uy-joy qurilishi uchun o’zboshimchalik bilan egallab olingan yer uchastkalari, ushbu uchastkalardagi binolar va inshootlar, agar ular 2018-yil 1-maygacha foydalanilgan bo’lsa;
• Fuqarolar va tashkilotlar tomonidan 2018-yil 1-maygacha foydalanilgan taqdirda hujjatlarda va ulardagi binolardan oshib ketadigan hajmlarda foydalaniladigan yerlar;
• Bir martalik aksiya doirasida huquqlarni tan olish hali tugamagan yer uchastkalari va ulardagi binolar;
• Tumanlar (shaharlar) hokimlarining qarori bilan 2021-yil 8-iyungacha ajratilgan, lekin viloyat hokimi yoki xalq deputatlari Kengashi tomonidan tasdiqlanmagan yerlar;
• Bog’dorchilik va uzumchilik shirkatlari hududlaridagi turar joylar va ular joylashgan yer uchastkalari;
• 2020-yil 9-martgacha kichik sanoat zonalari hududida joylashgan tadbirkorlar yerlari;
• Davlat buyurtmasi bo’yicha xususiylashtirilgan binolar va uylar egallagan yerlar;
• Mulk huquqi hokimning qarori bilan tan olingan binolar va uylar joylashgan yerlar.

Ko’chmas mulkni qonuniylashtirish uchun quyidagi shartlarga rioya qilish kerak: 

• yer uchastkasi boshqa shaxsga berilmagan yoki kim oshdi savdosiga qo’yilmagan;
• uni ishlatish haqida hech qanday bahs-munozaralar yo’q;
• yer solig’i va mol-mulk solig’i bo’yicha qarz yo’q;
• sayt xavfsizlik zonasida yoki sug’oriladigan yerlarda joylashgan emas va undan foydalanish bosh reja talablariga zid emas.
  

Yer uchastkalari va imoratlarni legallashtirish uchun quyidagi miqdorlarda bir martalik to’lov nazarda tutilgan: 

• Toshkentda — BHM 5 baravari miqdorida (1,7 mln so’m); 
• Nukus va viloyat markazlarida — BHM ning 3 baravari miqdorida (1 mln so’m); 
• viloyatga bo’ysunuvchi boshqa shaharlarda — BHM ning 2 baravari miqdorida (680 ming so’m); 
• qolgan aholi punktlarida 1 BHM (340 ming so’m) miqdorida. 

Boshqa hollarda, ma’lum bir hudud uchun o’rtacha kim oshdi savdosi narxida bir martalik to’lov to’lanadi. I va II guruh nogironlari, avvalgi «aksiya» davomida badalni to’lagan shaxslar va «ijtimoiy himoya yagona reyestri» axborot tizimiga kiritilgan shaxslar to’lovdan ozod qilinadi, ularga 50% chegirma beriladi.

Qonunga muvofiq, yakka tartibdagi uy-joylar ostida yerlarni ijaraga olish huquqi quyidagi miqdorlarda beriladi: 

• agar yer 1998 yil 1 iyulgacha egallab olingan bo’lsa maksimal hajmi — 0,24 ga; 
• agar 1998 yil 1 iyuldan 2018 yil 1 maygacha Toshkent, Nukus shaharlari va viloyat markazlarida 0,06 gektargacha;
• boshqa viloyatlarda — 0,12 gektargacha.

Nizolar bo’lmagan taqdirda ushbu me’yorlardan oshib ketgan yerlar rasmiy ravishda fermer yoki uy xo’jaligiga ajratilishi mumkin. Yer huquqlarini tan olish mintaqalar bo’yicha bosqichma-bosqich amalga oshiriladi:

• Kadastr agentligi avtomatlashtirilgan axborot tizimini yaratadi, unga barcha yerlar bo’yicha olti xil turdagi birlamchi ma’lumotlar kiritiladi;
• O’nta vakolatli organ (shu jumladan hokimlik, qurilish va ekologik xizmatlar, soliq, «O’zbekkosmos» agentligi va boshqalar) tizimga har bir yer uchastkasi bo’yicha tegishli ma’lumotlarni kiritadi;
• Tizimda yaratilgan elektron ma’lumotlar bazasi mikrorayonlarda, kadastr agentligi veb-saytida va boshqa manbalarda e’lon qilinadi.
  

Yig’ilgan hujjatlarning to’liqligi va qonuniyligi sud organlari tomonidan tekshiriladi. Kadastr agentligi ijobiy xulosa olgan fuqarolarga xabarnoma yuboradi. Xabarnoma asosida bir martalik to’lovni amalga oshirgan shaxslar har chorakda xalq deputatlari viloyat Kengashi qaroriga binoan yerlarni ijaraga olish va bino va inshootlarga egalik qilish huquqini tan oladilar.

Qonun uch oydan keyin kuchga kiradi.