Fitch Toshkentning “BB-” reytingini “barqaror” prognoz bilan tasdiqladi

Xalqaro Fitch Ratings agentligi Toshkentning uzoq muddatli kredit reytinglarini xorijiy va milliy valyutada “BB-” darajasida “barqaror” prognoz bilan tasdiqladi. Bu haqda agentlik hisobotida ma’lum qilingan.

Bahoga ko‘ra, Toshkent moliyaviy jihatdan barqaror bo‘lib, qarz darajasi past, biroq hisobot shaffofligi va respublika byudjetiga bog‘liqlik bilan bog‘liq xatarlar mavjud. Fitch prognoziga ko‘ra, 2029-yilga borib qarzlarni qoplash koeffitsienti 9 martadan kam, qarz yuklamasi esa 100% dan past bo‘ladi. Shahar­ning mustaqil kredit profili (SCP) “bb-” darajasida tasdiqlandi.

Toshkentning daromad bazasi barqaror emas — bunga soliq qonunchiligidagi tez-tez o‘zgarishlar va davlat byudjetiga qaramlik sabab bo‘lmoqda (2024-yilda daromadlarning 30% i byudjetdan, 56% i soliqlardan). Xarajatlar moslashuvchanligi cheklangan: byudjetning 80% dan ortig‘i majburiy yo‘nalishlarga (ish haqi, ijtimoiy to‘lovlar) sarflanadi va ular inflyatsiyaga sezgir (2020–2024 yillarda o‘rtacha 12%).

2024-yil oxirida likvidlik qoldig‘i 770,7 mlrd so‘mni tashkil etgan bo‘lib, uning aksariyati maqsadli mablag‘lardir. Fitch qarz boshqaruvi tizimini sust, ichki kapital bozorlariga kirish imkonini esa cheklangan deb baholaydi. Shunga qaramay, past qarz darajasi tufayli poytaxtning moliyaviy profili “aa” darajasida baholandi. Prognozga ko‘ra, 2025–2029-yillarda o‘rtacha operatsion balans 1,411 trln so‘mni, daromadlar esa 2029-yilda 14,7 trln so‘mni tashkil etadi.

Toshkentning reytingi O‘zbekiston suveren reytingidan (BB/Barqaror) bir pog‘ona past bo‘lib qolmoqda. Bunga davlat korxonalari qarzlari bo‘yicha ma’lumotlar ochiqligi va hisobot tizimidagi xatarlar sabab bo‘lgan. Fitch, shuningdek, Toshkentga “ESG Relevance Score 5” bahosini berdi — bu ma’lumot sifati va shaffofligi ko‘rsatkichi bo‘yicha eng muhim darajani bildiradi.

Qisqa muddatli reyting xorijiy valyutada “B” darajasida tasdiqlandi.

Reytingning oshirilishi hisobot shaffofligi yaxshilanganda va qarz yuklamasi 6 martadan pastga tushganda mumkin. Aksincha, qarz koeffitsienti 8 martadan oshsa, prognoz pasaytirilishi ehtimoli mavjud.