eksportni yoʻlga qoʻyish va xalqaro hamkorliklar

Oʻzbekiston jahon iqtisodiyotiga integratsiyalashuv maqsadida eksport va xalqaro hamkorlikni faol rivojlantirmoqda. Soʻnggi yillarda mamlakat hukumati biznes muhitini yaxshilash, eksport hajmini oshirish va xorijiy investitsiyalarni jalb qilish boʻyicha muhim choralar koʻrmoqda. Bugungi maqolamizda xalqaro hamkorlarni qanday topish va ularning kamchiliklari va afzalliklari haqida batafsil toʻxtalib oʻtamiz.

Oʻzbekiston eksportining asosiy yoʻnalishlari

Oʻzbekiston eksport qiladigan asosiy mahsulotlar quyidagilardir:

• Qishloq xoʻjaligi mahsulotlari (paxta, meva, sabzavotlar, yong‘oq, quritilgan mevalar)

• Toʻqimachilik mahsulotlari (mato, kiyim-kechak, ip-kalava)

• Avtomobillar va ehtiyot qismlar (UzAuto Motors)

• Energiya resurslari (gaz, neft mahsulotlari)

• Metallar va kimyo mahsulotlari (mis, oʻgʻitlar, sement)

• Elektronika va maishiy texnika

Oʻzbekistonning asosiy savdo hamkorlari qatoriga MDH davlatlari (Rossiya, Qozogʻiston, Belarus), Xitoy, Turkiya, Janubiy Koreya, Yevropa Ittifoqi mamlakatlari va Yaqin Sharq davlatlari kiradi.

Xalqaro hamkorlarni qanday topish mumkin?

1. Xalqaro koʻrgazma va forumlarda qatnashish

Oʻzbekiston Uzbekistan International Investment Forum, Textile Expo Uzbekistan, AgroExpo Uzbekistan kabi xalqaro iqtisodiy forumlarda faol ishtirok etmoqda. Ushbu tadbirlar potensial hamkorlar bilan aloqa oʻrnatish uchun yaxshi imkoniyat yaratadi.

2. Onlayn platformalar va marketpleyslar

Bugungi kunda global mijozlarni topish uchun turli raqamli platformalardan foydalanish mumkin. Eng mashhurlari:

• Global Sources

• TradeKey

• Made-in-China

• Rossiyaning B2B-Center bozori

3. Savdo vakolatxonalari va elchixonalar

Oʻzbekistonning xorijdagi elchixonalarining tijorat boʻlimlari xalqaro hamkorlarni topishda yordam berishi mumkin.

4. Eksport agentliklari va Savdo-sanoat palatasi (SSP)

Oʻzbekiston Savdo-sanoat palatasi va UzTrade agentligi eksport qiluvchilarni qo‘llab-quvvatlaydi.

5. Ijtimoiy tarmoqlar va LinkedIn

LinkedIn kabi biznes tarmoqlari orqali xalqaro hamkorlar, investorlar va mijozlarni topish mumkin.

Xalqaro hamkorlikning afzalliklari

Bozor kengayishi – mahsulotlarni nafaqat ichki bozorda, balki xalqaro bozorda ham sotish imkoniyati.

Daromadning oshishi – xorijiy bozorda mahsulotlar qimmatroq sotilishi mumkin.

Zamonaviy texnologiyalar – xalqaro hamkorlik yangi texnologiyalarni joriy etish va raqobatbardoshlikni oshirishga yordam beradi.

Brend imidji va taniqliligi – xalqaro bozorda savdo qilish kompaniya nufuzini oshiradi.

Investitsiyalar jalb etish – xorijiy investorlar bilan ishlash biznesning rivojlanishiga hissa qoʻshadi.

Xalqaro hamkorlikning kamchiliklari

Byurokratik muammolar – eksport qilish turli huquqiy talablar, litsenziyalar va bojxona jarayonlariga bogʻliq.

Raqobatning yuqoriligi – xalqaro bozorda, ayniqsa, Xitoy, Turkiya va Hindiston kompaniyalari bilan raqobat kuchli.

Valyuta kursi xavflari – valyuta kursining oʻzgarishi foydani kamaytirishi mumkin.

Logistika muammolari – mahsulotlarni boshqa davlatlarga yetkazib berish katta xarajat talab qiladi.

Madaniy va til to‘siqlari – xalqaro hamkorlik uchun xorijiy tillarni bilish va boshqa mamlakatlarning ish yuritish madaniyatini tushunish zarur.

O‘zbekistonda eksportchilar uchun imkoniyatlar

Soʻnggi yillarda bojxona zonasida tovarlarni qayta ishlash imkoniyatlari sezilarli darajada kengayib, eksport hajmini oshirishga imkon berdi. Ushbu rejimda qoʻshimcha soddalashtirishlarning joriy etilishi 2025 yilda eksportni 50%ga oshirishga imkon beradi.

Bundan tashqari eksport hajmi yildan-yilga oshib bormoqda joriy yilning boshidan buyon O‘zbekistonning eksport hajmi $1,3 mlrdga yetdi.

Eksport va xalqaro hamkorlik – Oʻzbekiston iqtisodiy rivojlanishining muhim yoʻnalishlaridan biridir. Xorijiy hamkorlarni topish uchun koʻrgazmalar, marketpleyslar, savdo sanoat palatasi va raqamli platformalardan foydalanish mumkin. Shu bilan birga, xalqaro hamkorlikning huquqiy, moliyaviy va logistik xavflarini ham inobatga olish lozim.