O’zbekistonda ayrim agrosanoat loyihalari uchun yerlar tanlov o’tkazmasdan taqdim etiladi

O’zbekistonda qishloq xo’jaligi vazirligi huzuridagi qishloq xo’jaligida xizmat ko’rsatish bo’yicha mavjud Agentlik asosida agrosanoatni rivojlantirish agentligi tashkil etilmoqda. Bu haqda “Norma” xabar berdi.

Joriy yilning 30 sentabr kuni prezident agrosanoat sektorida yangi bozor mexanizmlarini joriy etish va respublikada sanoat bog’lari va uzumzorlarini tashkil etish to’g’risida farmon imzoladi.

Shuningdek, agrosanoatni qo’llab-quvvatlash va rivojlantirish uchun davlat maqsadli jamg’armasi tashkil etiladi. 2025 yilda 29,2 ming gektar maydonda yangi intensiv sanoat bog’lari va uzumzorlarini barpo etish rejalashtirilgan. 

Vazirlar Mahkamasi ushbu bog’lar va uzumzorlarni tashkil etish uchun zaxira fondidan Agentlikka yoki u tanlagan tadbirkorlarga ijara shartlari asosida yer uchastkalarini ajratishi tartibi joriy etiladi. Bunday holda, istisnolarga yo’l qo’yiladi: qiymati $10 mlndan kam bo’lgan loyihalar, eng yaxshi takliflarni tanlash uchun tanlovning yo’qligi va maxsus hisob raqamiga oldindan depozit qo’ymasdan uchastkalarni ijaraga olish. 

Agentlikka to’g’ridan-to’g’ri shartnomalar orqali tadbirkorlarga ijara asosida berilgan yer uchastkalarini sub-ijaraga berish huquqi beriladi. Yaratilgan bog’lar va uzumzorlardan foydalanish imkoniyati bilan yer 30 yilgacha ijaraga beriladi. 

Bundan tashqari, Fondning kredit resurslari hisobidan mablag’ ajratishni nazarda tutuvchi yangi bog’lar tashkil etishni moliyalashtirish mexanizmi joriy etilmoqda:

• birinchi bosqichda – yerni ekishga tayyorlash uchun imtiyozli kredit miqdorining 10%gacha;
• ikkinchi bosqichda – ko’chatlarni sotib olish va ekish xarajatlari uchun imtiyozli kredit miqdorining 40%gacha;
• uchinchi bosqichda – sug’orish tizimlarini o’rnatish xarajatlari uchun imtiyozli kredit miqdorining 30% gacha;
• to’rtinchi bosqichda – bog’ meva berishidan oldin uch yil davomida parvarishlash xarajatlari uchun imtiyozli kredit miqdorining 20%.
  

Yangi bog’larni yaratish uchun imtiyozli kreditlar yer maydoniga qarab beriladi, ammo har gektariga BHM’ning 500 baravaridan oshmasligi kerak. Ushbu kreditlar milliy valyutada 7 yil muddatga beriladi, shu jumladan yillik stavka bo’yicha 3 yillik imtiyozli davr, bu Markaziy bankning asosiy stavkasidan 4 foiz punktga yuqori (shundan 4 foizi bank marjasi). Shartlar meva va uzum mahsulotlarini zamonaviy saralash, qadoqlash va qayta ishlashni tashkil etish loyihalariga ham tegishli. 

2025-yil 1-yanvardan boshlab tuman komissiyalari tomonidan yaroqsiz va iqtisodiy jihatdan samarasiz deb topilgan bog’lar va uzumzorlar egallagan uchastkalar uchun yer solig’i miqdori uch baravar oshirilmoqda. Agar qaror qabul qilinganidan keyin 12 oy ichida yangi bog’ yoki uzumzor tashkil etilmasa, bu sodir bo’ladi.

Bundan tashqari, texnik-iqtisodiy asoslash va Agentlikning ijobiy xulosasi mavjud bo’lgan taqdirda O’zbekiston kafolati ostida jalb etiladigan xorijiy kreditlardan foydalangan holda bir gektar maydonda zamonaviy issiqxonalar va yangi bog’lar barpo etish bo’yicha loyihalarni amalga oshirishga ruxsat beriladi. Tashabbuskorlar yangi bog’larni yaratishda ro’yxatda ko’rsatilgan tovarlarni import qilish uchun QQS va bojxona to’lovlaridan ozod qilinadi.

Hujjat 2024-yil 2-oktabrda kuchga kirdi.