O‘zbekistonda biznesni ro‘yxatdan o‘tkazish tartibi: asosiy bosqichlar va talablar

O‘zbekistonda biznesni ro‘yxatdan o‘tkazish – bu bir necha bosqichni o‘z ichiga oluvchi jarayondir. U huquqiy shaklni tanlashdan boshlanib, soliqqa tortish hisobiga qo‘yish bilan yakunlanadi. Ushbu maqolada biz biznesni ro‘yxatdan o‘tkazishning asosiy bosqichlari, ta’sischilar uchun talablar va kompaniya tashkil qilish uchun zarur hujjatlar haqida batafsil ma’lumot beramiz.

Tashkiliy-huquqiy shaklni tanlash

Kompaniyani ro‘yxatdan o‘tkazishdan oldin uning huquqiy shaklini aniqlash zarur. O‘zbekistonda eng keng tarqalgan korxona shakllari quyidagilardir:

 • Yakka tartibdagi tadbirkor (YATT) – kichik biznes uchun eng oddiy variant.

 • Mas’uliyati cheklangan jamiyat (MCHJ) – o‘rta va yirik biznes uchun mos keladi, minimal ustav kapitali 1 bazaviy hisoblash miqdori (BHM).

 • Aksiyadorlik jamiyati (AJ) – yirik kompaniyalar uchun mos, boshqaruv tizimi murakkab.

 • Xorijiy kompaniyaning vakolatxonasi yoki filiali – xalqaro kompaniyalar uchun qo‘llaniladi.

Yagona davlat xizmatlari markazida (YADXM) ro‘yxatdan o‘tish

O‘zbekistonda biznesni ro‘yxatdan o‘tkazish Yagona davlat xizmatlari markazi (YADXM) orqali yoki my.gov.uz platformasi orqali onlayn amalga oshiriladi.

Ro‘yxatdan o‘tishning asosiy bosqichlari:

 1. Kompaniya nomini tanlash va bron qilish

 • Kompaniya nomi yagona bo‘lishi va boshqa tashkilotlar nomi bilan mos kelmasligi kerak.

 • Nomi mavjudligini soliq qo‘mitasining soliq.uz sayti orqali tekshirish mumkin.

 2. Yuridik manzilni aniqlash

 • Binodan foydalanish huquqini tasdiqlovchi hujjat (ijara shartnomasi yoki mulk hujjati) taqdim etiladi.

 3. Tashkiliy hujjatlarni tayyorlash

 • YATT uchun – ariza va pasport nusxasi.

 • MCHJ uchun – ustav, ta’sis qarori, ta’sischilar haqida ma’lumotlar.

 4. Davlat boji to‘lovini amalga oshirish

 • YATT uchun – BHMning 20% atrofida.

 • MCHJ uchun – 1 BHM (taxminan 375 000 so‘m).

 5. Ro‘yxatga olish guvohnomasini olish

 • Aksariyat korxonalar uchun 1 ish kuni ichida beriladi.

Soliq hisobiga qo‘yish

Ro‘yxatdan o‘tganidan so‘ng kompaniyaga STIR (soliq to‘lovchining identifikatsiya raqami) beriladi. Shundan keyin quyidagilarni amalga oshirish kerak:

 • Soliq tizimini tanlash:

 • Umumiy soliq tizimi – yirik korxonalar uchun mos.

 • Soddalashtirilgan soliq tizimi – o‘rta va kichik biznes uchun.

 • Ruxsat etilgan soliq – ayrim faoliyat turlari uchun (masalan, savdo).

 • Bankda hisob raqam ochish – moliyaviy operatsiyalar uchun talab qilinadi.

 • Kassa apparatini ro‘yxatdan o‘tkazish – naqd pul bilan ishlovchi bizneslar uchun majburiy.

Pensiya jamg‘armasi va ijtimoiy sug‘urtaga ro‘yxatdan o‘tish

Barcha yuridik shaxslar O‘zbekiston Pensiya jamg‘armasi va Ijtimoiy sug‘urta fondida ro‘yxatdan o‘tib, majburiy to‘lovlarni amalga oshirishi kerak.

Litsenziya va ruxsatnomalar olish (agar talab etilsa)

Ba’zi faoliyat turlari uchun (masalan, bank xizmatlari, farmatsevtika, qurilish, turizm va boshqalar) litsenziya olish zarur.

Ish faoliyatini boshlash

Barcha ro‘yxatdan o‘tish bosqichlari tugallangandan so‘ng kompaniya o‘z faoliyatini boshlashi, shartnomalar tuzishi, xodimlarni ishga qabul qilishi va buxgalteriya hisobini yuritishi mumkin.

Hozirda O‘zbekistonda biznesni ro‘yxatdan o‘tkazish tezkor va qulay jarayon bo‘lib, raqamli xizmatlar tufayli yanada soddalashtirilgan